چه شما در حال یادگیری یک زبان جدید یا یک ساز جدید باشید، همیشه نیاز دارید که این کار را به روش بهتری انجام دهید. هر چه اطلاعات ما درباره یادگیری موثر بیشتر می‌شود، متوجه می‌شویم که برخی عادت‌ها هستند که یادگیری را بهتر می‌کنند ولی متاسفانه در مراکز آموزشی از این عادت‌هایی که یادگیری را موثرتر می‌کند، سخنی به میان نمی‌آید.
ما در این پست به دنبال این هستیم که چرا این عادت‌ها مهم هستند و چگونه می‌توانید آن‌ها را به زندگی روزمره‌تان اضافه کنید.
یادگیری موثر به چه چیزی اطلاق می‌شود؟
پیش از این‌که به سراغ این تکنیک‌ها برویم اجازه دهید درک درستی از یادگیری موثر داشته باشیم. به طور خلاصه یادگیری موثر یک اصطلاح گسترده است که به طیف وسیعی از تکنیک‌ها اشاره دارد و به یک روش موثر که از سایر روش‌ها برتر باشد، نمی‌پردازد بلکه هر تکنیکی که مسیر یادگیری را هموار کند و کاری کند که ما اطلاعات را بهتر و موثرتر پردازش و نگهداری کنیم شامل آن است.
برای مثال یکی از تکنیک‌هایی که شرکت معتبر Inc آن را پیشنهاد می‌کند به اشتراک‌گذاری آموخته‌ها است. تحقیقات نشان می‌دهد که اگر می‌خواهید اطلاعاتی که کسب کرده‌اید ملکه ذهنتان شود باید آن را بخش بخش کنید. ایده اصلی پشت آن این است که با نگاه کلی به مطالعه بپردازید و سپس وقفه ایجاد کنید و دوباره به مطالعه بپردازید.
چه کارهایی می‌توانید برای یادگیری موثر انجام دهید
انواع مختلفی از مطالعات انجام شده و درباره روش‌های متنوع یادگیری موثر صحبت شده است که در ادامه با پنج مورد از آن‌ها آشنا خواهید شد:
۱. استرس را از خود دور کنید
مهم نیست شما چه کسی هستید یا چه مسئولیت‌هایی به عهده دارید، در هر صورت استرس می‌تواند مانع بسیار مهمی در راه یادگیری و به یادآوردن اطلاعات ایجاد کند. همه ما این تجربه را داشته‌ایم که هنگام امتحانات و به‌خاطر استرس چیزهایی را که در حالت عادی به یاد داشته‌ایم از یاد برده‌ایم اما استرس خارج از موقعیت آزمون هم می‌تواند تأثیرات مخرب خود را بگذارد. در لحظه‌های پر استرس اطلاعات از دسترس خارج و ذهن ما خالی می‌شود و مانع ما از به کارگیری اطلاعات در مواقع ضروری و لازم می‌شود. بنابراین چون شما می‌خواهید از استرس دوری کنید، باید با تکنیک‌های کاهش استرس آشنا شوید و آن‌ها را تمرین کنید. فعالیت بدنی، تمرین‌های تنفسی و مراقبه، همه تکنیک‌هایی هستند که می‌توانند ما را آرام کنند و استرس را از ما دور کنند.
۲. به موسیقی گوش دهید
معمولاً شما برای مطالعه به دنبال یک کنج دنج و آرام می‌گردید اما مطالعات نشان داده که موسیقی می‌تواند بخش‌هایی از مغز را که مربوط به پیش‌بینی و توجه است، فعال و همچنین دانش‌آموزان و دانشجویان را برای دریافت اطلاعات آماده‌تر کند.
متأسفانه این تحقیقات خیلی کامل نیستند و بیشتر روی موسیقی کلاسیک متمرکز شده‌اند بنابراین سخت می‌توان گفت که سایر انواع موسیقی برای مطالعه چقدر موثر است.
با همه این اوصاف انواع مختلفی از موسیقی‌های آرامش بخش و ملایم به شکل آنلاین در دسترس هستند. همچنین موسیقی‌هایی وجود دارد که با عنوان موسیقی بهره‌وری (Productivity Music) شناخته می‌شوند و در پلی لیست اپلیکیشن‌های آنلاین وجود دارند.
۳. از چندکارگی پرهیز کنید
زندگی مدرن به ما یاد داده است که همزمان چندین کار را انجام دهیم. همزمان پیامک می‌دهیم، می‌خوانیم و به اخبار و پادکست‌ها در یک زمان گوش می‌دهیم ولی چنین رویکردی درباره آموزش به هیچ عنوان کارآیی ندارد.
چندکارگی یا مالتی تسکینگ صرفاً یک اختلال و حواس‌پرتی محسوب می‌شود. این کار توانایی مغز را برای گرفتن اطلاعات جدید و پردازش آن‌ها کاهش می‌دهد. علاوه بر این‌که ما از مغزمان می‌خواهیم که از یک کار به یک کار کاملاً متفاوت دیگر بپرد.
برای پرهیز از چندکاره بودن خودتان را در جایی برای یادگیری موثر قرار دهید که به شما کمک می‌کند متمرکز باقی بمانید. یک کتابخانه، یک کافه یا یک اتاق در فضای خانه می‌تواند این کار را برای شما انجام دهد.
اگر شما برای یادگیری به گوشی یا لپ‌تاپ خود نیاز دارید حتماً از برنامه‌هایی مانند Cold Turkey یا Anti Social بهره بگیرید تا از شما در برابر شبکه‌های اجتماعی و حواس‌پرتی محافظت کند.
۴. به دیگری آموزش دهید (یا به آموزش دادن فکر کنید)
همان طور که می‌دانید ما هنگام آموزش، یاد می‌گیریم. مطالعات انجام شده در حوزه حافظه و علوم شناختی، درستی این گزاره را نشان می‌دهد. این مطالعه‌ها نشان داد که دانش‌آموزانی که درس می‌دهند یا برای خودشان احتمال تدریس را در نظر دارند، به طور موثرتری یاد می‌گیرند.
این مطالعات همچنین حاکی از این است که این دانشجویان زمان بیشتری را درباره نحوه توضیحات موضوعات یا مفاهیم صرف می‌کنند که به نوبه خود درک کلی آن‌ها را این موضوعات و نظریه‌ها افزایش می‌دهد.
حتی اگر شما واقعاً آموخته‌هایتان را آموزش ندهید، همین که به آموزش دادن فکر کنید، یادگیری شما افزایش پیدا می‌کند.
۵. تکنیک‌های مختلف یادگیری را امتحان کنید
آخرین تکنیک یادگیری که آن را توصیه می‌کنم این است که استراتژی‌های مختلف را یاد بگیرید و خودتان را به موارد مطرح شده محدود نکنید. آیا شما فردی هستید که باید از روی کتاب یاد بگیرید یا نیاز به آموزش‌های تصویری دارید. سعی کنید به سخنرانی‌های آموزشی یا پادکست‌ها گوش دهید. آیا بیشتر مواقع به تنهایی به یادگیری می‌پردازید؟ به یک گروه مطالعه فکر کنید و با سایرین مشارکت داشته باشید. هر روش مطالعه مزیت‌های خودش را دارد اما نکته این است که هر کدام از این روش‌ها بخش‌های مختلفی از مغز را درگیر می‌کند و اطلاعات را در بخش‌های مختلفی ذخیره می‌کند و به این ترتیب با توزیع اطلاعات در بخش‌های مختلف مغز، اطلاعات ارتباطات درونی بیشتر و منسجم‌تری پیدا می‌کنند
نکته پایانی
اگر بخواهیم آنچه را که در بالا آمد به‌طور خلاصه بیان کنیم این است که یادگیری موثر درباره حفظ، یادآوری و درک یک موضوع مشخص است. هر فردی روش‌ها و نکات خاص خودش را در یادگیری دارد و درنتیجه باید برای شناختن آن به کشف و جستجو پرداخت. چه کسی می‌داند شاید شما بتوانید سیستم بهتری برای یادگیری خودتان را پیدا کنید و این همان چیزی است که زیبایی یادگیری را رقم می‌زند. اینجا جایی است که درست و غلط یا بهترین روش وجود ندارد. شما از چه روشی برای یادگیری استفاده می‌کنید؟
